معرفی کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی 

با توجه به اهمیت رشته کارشناسی ارشد کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی، ماهیت خاص رشته تحصیلی و با تکیه بر توانمندی گروه کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی دانشگاه، این رشته به شیوه مجازی برای اولین بار ارائه می شود. در ارائه این رشته به شیوه نیمه حضوری سعی شده تا ضمن حفظ کیفیت، امکان ادامه تحصیل برای افرادی که امکان تحصیل حضوری ندارند، فراهم آید. هم چنین امکان پوشش سبک های یادگیری متنوع و بهره گیری از سایر مزایای یادگیری الکترونیکی فراهم می شود. 

درس	مرجع
دانش کتابداری (ضریب 3)	فتاحی، رحمت ا.. و طاهری، مهدی. فهرستنویسی: اصول و روش ها. آخرین ویرایش رها دوست، فاطمه. فلسفه کتابداری و اطلاع رسانی. آخرین ویرایش -Anne M. Mitchell and Brian E. Surrat . Cataloging and organizing digital resources: manual for librarians. Latest edition -American Library Association and CLA .Anglo American cataloging Rules. Latest edition -Edward Ewans. Management basics for information professions. Latest edition -David Haynes. Metadata for information management and retrieval. Latest edition -U.S. National Library of Medicine. Medical Subject Heading. www.nlm.nih.gov/mesh -U.S. National Library of Medicine. NLM classification. www.nlm.nih.gov/class -U.S. National Library of Medicine. Pub med. www.ncbi.nlm. gov/pubmed - پایگاه های اطلاعاتی مهم و معتبر مورد استفاده در دانشگاه های علوم پزشکی کشور و مقالات مندرج در نشریات علمی و پژوهشی فارسی  (اطلاع شناسی، فصلنامه کتاب، کتابداری و اطلاع رسانی، علوم و فناوری اطلاعات) در سه سال اخیر
علوم و تکنولوژی اطلاعات پزشکی (ضریب 3)	-- حری، عباس. مروری بر اطلاعات و اطلاع رسان. آخرین ویرایش - دیانی، حسین و داورپناه، محمدرضا. مفاهیم و روش های خیره و بازیابی اطلاعات در نظام های رایانه ای کتابخانه های ایران. آخرین ویرایش   - Merida L. Johns. Information management  for health care professions. Latest edition - Michael Thelwall. Introduction to webometrics:Quantitative web research for the social sciences. Latest edition - Ronald Rousseau. Publication and citation analysis as a tool for information retrieval. Latest edition - Margherita Pagani/Bocconi University. Encyclopedia of multimedia technology and networking. Latest edition - Robert Kiley Medical Information on the internet: A guide for health professionals. Latest edition - Miranda L. Pao Concepts of information retrieval. Latest edition - Jean Aitchison, Alan Gilchrist and David Bawden. Thesaurus construction and use: A practical manual. Latest edition - و سایر منابع مرجع درسی مشابه در دانشگاه های برخوردار از رشته
زبان عمومی (ضریب 2)	- Brenda Wegmann, Miki Prijic Knezevic, Marilyn Bernstein, Mosaic II: Reading, McGraw-Hill/Contemporary; last edition. - و سایر منابع مرجع درسی در سطح کارشناسی ارشد

 

5-7) ظرفیت پذیرش در این رشته 8 نفر است.تا 30% درصد از ظرفیت رشته به کارکنان وزارت بهداشت و تمامی مؤسسات وابسته با اولویت دانشگاه علوم پزشکی تهران به شرط کسب حد نصاب 80% نمره آخرین فرد پذیرفته شده سهمیه آزاد اختصاص دارد.
پیشرفت های سریع علمی و افزایش میزان انتشارات مکتوب و غیر مکتوب فرایند دستیابی به اطلاعات را پیچیده و مشکل کرده است. ضرورت برخورد علمی و فنی مناسب با رشد روز افزون انتشارات برای ذخیره و بازیابی اطلاعات به منظور تسریع و افزایش دسترس پذیری آن برای همه کاربران در سطوح مختلف جامعه اهمیت رشته کتابداری و اطلاع رسانی را افزون کرده است.

 

مراکز اطلاع رسانی در زمینه های مختلف موضوعی و تخصصی، اطلاعات مورد نیاز پژوهندگان را گردآوری، تجزیه و تحلیل و آماده استفاده می کنند. کتابخانه های دانشگاهـــی به عنوان پشتیبان برنامه های آموزشـــی و پژوهشــــی مراکز آموزش عالی، کتابخانه های آموزشگاهی به عنوان تقویت کننده برنامه های درسی و کتابخانه های عمومی در جهت افزایش فرهنگ و دانش عمومی خدمات و منابع لازم را فراهم می آورند. ایجاد، تجهیز، و اداره کتابخانه ها و مراکز اطلاعاتی، و ارائه خدمات بهتر آنان ضرورت آموزش متخصصان این رشته را بیشتر نمایان می سازد.

 

دانش آموختگان این گروه ضمن آشنایی با مبانی نظری کتابداری و اطلاع رسانی از توانایی های زیر برخوردار می شوند:

*انجام امور تخصصی، فنی و خدماتی کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی

*نظارت بر فعالیت ها و رفع اشکالات فنی و تخصصی

*برنامه ریزی و اداره انواع کتابخانه ها و مراکز اطلاع رسانی

*اجرای امور پژوهشی در مسائل کتابداری و اطلاع رسانی

 

کشور ایران با جمعیت حدود 70 میلیون که 48 میلیون نفر از آنها باسواد هستند، کمتر از 1500 کتابخانه عمومی دارد که تعداد کتاب بهترین و بزرگترین آنها به زحمت به 500 هزار جلد می رسد. این در حالی است که کشور همسایه ما، آذربایجان، با جمعیت حدود 60 درصد جمعیت ایران 000/10 کتابخانه دارد و در کشورهای پیشرفته یک کتابخانه برای شروع کار باید 600 تا 700 هزار جلد کتاب داشته باشد.

 

البته در کشور ما جمعیت استفاده کننده از همین حداقل امکانات نیز بسیار اندک است و کتابخانه ها در ایران فعالیت چشمگیری ندارند. در واقع کشور ما با این که زمانی مهدتمدن و دانش بوده و بزرگترین کتابخانه های عالم و نفیس ترین کتب را داشته است اکنون در زمینه کتاب و کتابخوانی دچار فقر فرهنگی است و کتابخانه ها، مراکزی ساکن و ساکت هستند که فقط در دوران امتحانات دانش آموزان یا دانشجویان، قرائت خانه آنها شلوغ می شود.

 

بدون شک یکی از علل اصلی این مشکل، نبود کتابداران متخصص و علاقمند در کتابخانه های کشور است. کارشناسانی آگاه، باتجربه و تحصیل کرده که توانایی ارزیابی نیازهای کتابخانه واحد مطبوع خود را داشته باشند و در جریان انتشار کتابهای جدید و خرید کتابهای مناسب قرار گیرند. این افراد باید قادر به سازماندهی منابع بوده، با فهرست نویسی مناسب امکان دست یابی مراجعه کننده به کتابهای مورد نظر را فراهم آورند و افراد خاص مانند معلولان، نابینایان و سالمندان نیز بتوانند از امکانات موجود در کتابخانه بخوبی استفاده کنند و در نهایت باید وضعیتی فراهم آید که احساس نیاز برای مراجعه افراد به کتابخانه ایجاد شود. هدف رشته کتابداری و اطلاع رسانی که در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی کشور ما ارائه می شود، تربیت همین دسته از متخصصان است.

 

کتابخانه به منزله نهادی اجتماعی در نظر گرفته می شود که از پنج قسمت تشکیل شده است. این پنج بخش عبارتند از : 1- بخش انتخاب و تهیه منابع که باید با نیاز مراجعه کننده و امکانات منطقه ای هماهنگ باشد2- بخش فهرست نویسی برای استفاده بهینه مراجعه کننده از منابع موجود در کتابخانه3- بخش امانت 4- بخش مرجع5- بخش حفظ و نگهداری منابع.

در این میان، کتابداری مجموعه فعالیت هایی است که فردی به عنوان کتابدار و شبکه ای به عنوان کتابداری انجام می دهد تا فرآورده هایش یعنی کتاب، نشریه، مجله فیلم، صفحه موسیقی و دیسک های کامپیوتری به دست مراجعه کننده برسد. به عبارتی کتابداری حلقه واسط بین بازار مصرف اطلاعات و تولید اطلاعات است.

 

کتاب دارای دو معنی است: یکی معنای محدود و دامنه ای بسته که همان اوراق مکتوب به هم پیوسته و جلد شده است و اصطلاحاً به آن ?صورت گوتنبرگی کتاب? می گویند، و دیگری معنای گسترده آن است، که به هر اثری که به گونه ای ثبت و ضبط شده باشد گفته می شود. از این دیدگاه، نوار صفحه، لوح فشرده و حتی آنچه در اینترنت قابل دسترسی است "کتاب" تلقی می شود.

 

پسوند "داری" در کتابداری نیز به معنای اداره کردن و مدیریت کردن کتاب در همان معنای گسترده آن است. بنابراین کتابداری به سامان دادن کتاب می پردازد. اما این سامان دادن کتاب به چه معنا است؟ باید گفت که هیچ اثری با این هدف تهیه و تدوین نمی شود که به همان صورت منفعل و ایستا باقی بماند. بلکه هدف آن است که دانش و اطلاعی را به دیگران انتقال دهد. در این میان، سامان دادن کتاب به معنای آماده کردن آن برای دستیابی آسان و سریع می باشد.

 

کتابداری دارای دو عنصر اساسی "کتاب" (با همان معنای وسیع) و دیگری "انسان" (به عنوان موجودی خواننده یا داننده کار) است و رشته کتابداری هموار کردن مسیر ارتباط میان دو عنصر کتاب و استفاده کننده از کتاب می باشد. برای آن که بتوانیم این ارتباط را امکان پذیر کنیم، باید چگونگی پیوند میان آن دو را نیز بیاموزیم.

 

تمام دروس پایه و اختصاصی در رشته کتابداری (خصوصاً دوره کارشناسی) بر اساس همین سه وظیفه تدوین شده است. یعنی دانشجوی این رشته منابع و متون را می شناسد، از ویژگی انواع مواد انتشار یافته آگاه می گردد، محتوای آنها و چگونگی تبدیل اندیشه های موجود در ذهن نویسنده به پدیده ای عینی و قابل شناسایی را درک می کند و قابلیت ها و توانایی های رسانه های گوناگون از قبیل کتاب (به معنای محدود)، مجله، روزنامه، نوار، لوح فشرده، اینترنت و مانند آنها را درمی یابد.

 

از سوی دیگر دروسی نیز در برنامه این رشته هست که برای شناخت انسان، چگونگی شکل گیری دانش و معرفت افراد در ذهن آنان، تاثیر محیط، فرهنگ و جامعه، برداشته ها و باورهای آنان قابل استفاده باشد باید مراجعان را به درستی بشناسیم، با محیط فرهنگی آنها آشنا باشیم و نیازهای اطلاعاتی آنها را تشخیص دهیم.

 

البته دانستن ویژگی های کتاب و خواننده به تنهایی برای انجام وظیفه کتابدار کفایت نمی کند. برای این کار لازم است با فرآیند ارتباط آگاه باشیم و بدانیم در چه شرایطی ارتباط آسان می شود و تحت چه شرایطی دچار اختلال می گردد. پس لازم است که با حوزه ارتباطات نیز کم و بیش آشنا باشیم. به همین دلیل سه ضلع مثلث، کتاب، خواننده و ارتباط طی سالیان موضوع مطالعه پژوهش علاقمندان بوده، آثاری که از این مطالعات برجای مانده، دستمایه مناسبی برای برنامه های درسی رشته کتابداری است.

 

به جرات می توان گفت که از جمله عوامل پیشرفت مسلمانان در سده های اولیه در زمینه های علمی و فرهنگی، به توجه آنان به کتاب و کتابخانه ارتباط داشته است. چرا که همواره جمع آوری کتب سودمند و مفید و به عبارت دیگر کتابخانه های عظیم، نشانه ترقی و پیشرفت یک ملت و جلوه واقعی توجه آنها به علم و دانش است. اما امروزه با وجود آن که ما در عصر ارتباطات و خانواده جهانی به سر می بریم، توجه لازم به کتابخانه ها که مرکز اصلی اطلاع رسانی هستند، نمی شود و نقش مهم و با ارزش کتابخانه را در حد مخزن کتاب، و کتابدار را در حد امانت دهنده کتاب پایین آورده ایم. هدف رشته کتابداری این است که کتابخانه ها جایگاه واقعی خود را به دست آورده، باعث رشد فرهنگی جامعه شوند.

 

گفتنی است که رشته کتابداری در مقطع کارشناسی دارای دو گرایش "علوم انسانی" و "علوم پایه" است که دانشجویان گرایش علوم انسانی دروسی در زمینه مبانی علم حقوق، جغرافیای شهری، اقتصاد، تاریخ ادیان و مدیریت مطالعه می کنند و دانشجویان گرایش علوم پایه در زمینه ریاضیات، فیزیک، شیمی، آمار، زمین شناسی و فیزیولوژی اطلاعات پایه را به دست می آورند.

 توانمندی ها و ویژگی های لازم

شغل کتابداری در کشور ما به عنوان یک شغل کم زحمت و بی دردسر شناخته می شود. زیرا در ذهن بسیاری از افراد، تصور یک کتابدار مساوی است با فردی که بیشتر ساعت کار خود را به استراحت یا گفتگو با دوستان و همکاران می گذارند و گاه نیز کتابی را به مراجعه کنندگان امانت می دهد و نام آن را در دفتری ثبت می کند. اما حقیقت امر این است که یک کتابدار متخصص و علاقمند در ساعات کار، فردی فعال و پویا است و تمامی وقت او صرف مطالعه، تحقیق و برقراری ارتباطی سازنده با مراجعه کنندگان می شود. به همین دلیل دانشجوی این رشته باید خود را برای کاری پر از فعالیت و تحقیق جهت کسب دانش بیشتر آماده سازد.

رشته کتابداری با دانش اندوزی سر و کار دارد. بنابراین هر فردی که دامنه مطالعات او گسترده تر باشد، قابلیت پیشرفت بیشتری در این رشته دارد، فردی که از همه کس و همه چیز بیاموزد و آموخته ها را در کار خود به کار برد. زیرا قناعت به دانسته های موجود و خود را بی نیاز از ارتقاء و بهبود دانش و معرفت دانستن، آفتی خطرزا برای رشته کتابداری است.

فراگیری آهسته و پیوسته و شکیبایی و بردباری در برخورد با اطرافیان و پرسش کنندگان نیز دو ویژگی عمده است که دانشجویان این رشته باید در خود بپرورانند و باید بتوانند با مردم ارتباط برقرار کنند. همچنین اصرار بر تحمیل نظرات خود به دیگران و خودداری از شنیدن و تحلیل کردن آراء آنان، کتابدار را به تدریج در چارچوب بسته بدون روزنه ای محبوس می کند و سبب می شود که نه دیگران تاب تحمل او را داشته باشند و نه او بتواند دیگران را تحمل کند. پس سعه صدر، بردباری، عطش دانستن و فهمیدن، تلاش برای ارتباط سازنده با دیگران از جمله ویژگی های کسی است که مایل است به عرصه کتابداری راه یابد و در مسئولیت های شغلی خود نیز کامیاب باشد.

این رشته از بین داوطلبان هر سه گروه آزمایشی ریاضی و فنی، علوم تجربی و علوم انسانی دانشجو می پذیرد.

آینده شغلی و بازار کار

با توجه به پیشرفت سریع جوامع انسانی و افزایش میزان انتشارات در زمینه های مختلف دانش بشری، ایجاد و گسترش کتابخانه ها امری الزامی است. از این رو کتابداری یکی از رشته هایی است که چشم انداز فرصت های شغلی آن بسیار روشن است. کتابخانه های عمومی در سراسر کشور و کتابخانه های مدارس مقاطع مختلف هنوز چشم به راه کتابدارانی است که دوره های دانشگاهی را طی کرده باشند. بخش اعظم فرصت های شغلی کتابخانه های دانشگاهی و تخصصی و مراکز اطلاع رسانی نیز هنوز آماده پذیرش فارغ التحصیلان این رشته است.

در نبود فارغ التحصیلان این رشته، کارشناسان رشته های دیگر مسوولیت ها و پست ها را برعهده گرفته اند. علاوه بر آن، کتابخانه ها هر چه وسیع تر شوند و مجموعه های آنها هر چه گسترده تر و پیچیده تر گردد، تعداد کتابداران شاغل در آنها نیز افزایش می یابد و این همه سبب می شود که فارغ التحصیلان این رشته کمتر دغدغه یافتن شغل داشته باشند. برنامه های درسی این رشته نیز به گونه ای است که قابلیت دانشجویان را برای قبول مسؤولیت در کتابخانه های مختلف و مراکز اطلاع رسانی گوناگون فراهم می آورد.

البته باید به این نکته نیز توجه داشت که مراکز و کتابخانه هایی که در صدد استخدام فارغ التحصیلان هستند، افراد شایسته تر را ترجیح می دهند و این بر دانشجویان است که از آغاز ورود به رشته، به خودسازی و گسترش دانش و عمق بخشیدن به مهارت های خود بپردازند و از این طریق چشم انداز شغلی خود را پیشاپیش ترسیم نمایند.

=آشنایی با رشته کتابداری و اطلاع رسانی پزشکی  

دیباچه:
سالانه 7000 عنوان نشریه پزشکی و صدها کتاب در زمینه های پزشکی و پیراپزشکی در سراسر جهان منتشر می شود؛ نشریات و آثاری که آخرین اطلاعات علمی و داده های پزشکی را می توان در آنها یافت. از همین رو، تمامی دانشجویان پزشکی و پیراپزشکی و بویژه متخصصان دانش های مرتبط باید با دسترسی به نشریات و کتب مورد نظر، دانش خود را به روز کرده و از آخرین اکتشافات و اختراعات مرتبط با رشته تخصصی خود، مطلع شوند. البته حجم آثار پزشکی و پیراپزشکی که در قالب کتاب، نشریه، نوار، لوح فشرده و ... ثبت و ضبط شده است، بسیار زیادتر از آن است که متخصصان این علوم بتوانند بتنهایی مطالب موردنظر را از میان این حجم انبوه پیدا کنند. چنین کاری در توان متخصصان رشته کتابداری پزشکی است؛ افرادی که در رشته کتابداری در شاخه پزشکی، به مجموعه سازی، ساماندهی و اشاعه اطلاعات درشاخه های پزشکی و پیراپزشکی و موضوعات وابسته به آن می پردازند اطلاعات پایه در زمینه های آناتومی، داروشناسی، بیماری شناسی، علوم آزمایشگاهی، بیوشیمی، بیوفیزیک و واژه شناسی پزشکی را به دست می آورند. در واقع می توان متخصص این رشته را دستیار پزشک یا بازوی توانمند جراح دانست. زیرا همان طور که یک پزشک برای شناخت و درمان بیماری نیاز به عکس، جواب آزمایش و مشاهدات بالینی دارد، باید از منابع و مراجع پزشکی نیز برای روزآمد کردن اطلاعات خود بهره ببرد. برای مثال، یک جراح قبل از عمل کردن یک کیست نادر یا کیستی که در مکان حساس واقع شده است، باید به آمار و اطلاعات پزشکی مراجعه کند تا ببیند که آیا برداشتن کیست کار صحیحی است یا خیر. گفتنی است که این آمار پزشکی را باید کتابدار پزشکی در اختیار جراح قرار دهد.
توانایی های لازم :
هنگام انتخاب رشته دو راه وجود دارد. یکی اینکه در فرم انتخاب رشته، ابتدا، رشته های اسم و رسم دار را که در بورس هستند انتخاب کنید و انتهای فرم را هم به رشته های ناشناخته ای که اسم و رسمی ندارند و امید دارید که در یکی از آنها پذیرفته شوید، اختصاص دهید.راه دیگر نیز این است که براساس علاقه، استعداد و نیاز جامعه، رشته دانشگاهی خود را انتخاب نمایید و اصراری بر اینکه صد انتخاب خود را پر کنید نیز نداشته باشید. چون به احتمال قوی شما استعداد، علاقه و آمادگی لازم را برای صد رشته محل نخواهید داشت.رشته کتابداری در شاخه پزشکی نیز نیاز به دانشجویانی دارد که با عشق و علاقه و شناخت لازم وارد این رشته شده باشند. دانشجویان این رشته چون باید در تمام زمینه های پزشکی و پیراپزشکی اطلاعات اولیه را دارا باشند، باید در درس زیست شناسی توانایی بسیاری داشته باشند. همچنین لازم است که این دانشجویان به کار با کامپیوتر و نرم افزارهای کامپیوتری و زبان انگلیسی مسلط باشند.
موقعیت‎شغلی در ایران :
فارغ التحصیل توانمند کتابداری پزشکی که با کامپیوتر و شبکه های اینترنتی بازیابی اطلاعات پزشکی آشنا باشد، بسادگی می تواند در ایران و جهان جذب بازار کار شود و حقوق بسیار مناسب و خوبی دریافت نماید. گفتنی است که فرصت های شغلی این رشته، بویژه در پروژه های تخصصی یا در بخش خصوصی بهتر می باشد

 

 

 

 

معرفی رشته ی بیوشیمی بالینی

مقدمه:

باتوجه به اهمیت مقطع کارشناسی ارشد رشته بیوشیمی بالینی و با عنایت به لزوم بازنگری در برنامه قبلی که چندین دوره ملاک تربیت نیروی انسانی در این مقطع بوده است برنامه جدید کارشناسی ارشد بیوشیمی بالینی براساس آیین نامه‌ها و دیدگاههای جدید تخصصی تدوین و تقدیم می‌گردد.

1- تعریف و هدف:

کارشناسی ارشد ناپیوسته بیوشیمی به دوره‌ای اطلاق می‌گردد که تحصیلات بالاتر از کارشناسی را در بر گرفته و اولین مقطع تحصیلی بعد از کارشناسی می‌باشد.

هدف از این دوره تربیت افراد لایق، متعهد و متخصصی است که بتوانند در اثر آشنایی با روشهای پیشرفته تحقیق و تتبع این علم شرایط نیل به خودکفایی در این رشته را فراهم آورند.

 

2- طول دوره و شکل نظام:

طول دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته بیوشیمی بالینی 2 سال است و نظام آموزشی آن مطابق آیین‌نامه آموزشی مصوب شورایعالی برنامه ریزی می‌باشد.

نظام آموزشی این دوره مبتنی بر نظام واحدی است یعنی قبولی یا ردی دانشجو محدود به همان درس میشود و تعداد کل واحدهای درسی با احتساب پایان نامه 32 واحد شامل موارد زیر می‌باشد:

دروس اصلی 16 واحد

دروس اختیاری 8 واحد

پایان نامه 8 واحد

 

3- شرایط ورود:

داوطلبین علاوه بر دارا بودن شرایط عمومی گزینش مصوب شورایعالی برنامه ریزی، بایستی دارای دانشنامه کارشناسی در یکی از رشته‌های بیوشیمی - شیمی - زیست‌شناسی - تغذیه - علوم دارویی و علوم آزمایشگاهی باشند.

 

4- ضرورت و اهمیت:

اهمیت این دوره بر این است که آزمایشگاهی بیوشیمی در حد ضرورت تکمیل و نتیجتاً افراد لایق و کاردان جوابگوی نیازهای جامعه در آزمایشگاههای بیوشیمی می‌شوند و همین امر موجب ارتقاء کیفیت علمی در تحقیق و تتبع بیوشیمی می‌گردد.

 

5- نقش و توانایی:

دانشجویانی که این دوره را طی می‌کنند می‌توانند درصورت داشتن شرایط لازم در مؤسسات آموزش عالی و وزارت بهداشت درمان به امر تدریس نظری در مقاطع کاردانی و کارشناسی و تدریس عملی در آزمایشگاههای آموزشی و بالینی و تحقیق بپردازند.

 

 

 

 

معرفی رشته بهداشت محیط

 دیباچه:

رشته‌ بهداشت‌ محیط‌ به‌ مطالعه‌ مسائل‌ زیست‌ محیطی‌ از قبیل‌ آب‌، فاضلاب‌، زباله‌، هوا و کنترل‌ بهداشت‌ مواد غذایی‌ می‌پردازد تا دانشجویان‌ پس‌ از فارغ‌التحصیلی‌ بتوانند در اجتماعات‌ کوچک‌ مستقر شده‌ و پس‌ از مطالعه‌ و بررسی‌ مشکلات‌ بهداشت‌ منطقه‌ در جهت‌ رفع‌ این‌ مشکلات‌ قدم‌ بردارند؛ یعنی‌ دانشجویان‌ باید بتوانند با دادن‌ طرح‌هایی‌ مفید و عملی‌ در زمینه‌ تأمین‌ آب‌ آشامیدنی‌ سالم‌ کمی‌ و کیفی‌، دفع‌ صحیح‌ زباله‌، بهسازی‌ اماکن‌ عمومی‌، مبارزه‌ با حشرات‌ و ناقلین‌ بیماری‌، مردم‌ را در رفع‌ این‌ مشکلات‌ راهنمایی‌ و کمک‌ کرده‌ و اطلاعات‌ و آمارهای‌ لازم‌ را در موارد فوق‌ جمع‌آوری‌ و طبقه‌بندی‌ نمایند.این‌ رشته‌ در مقطع‌ کاردانی‌ مسائل‌ زیست‌محیطی‌ را به‌ صورت‌ ساده‌تری‌ مطرح‌ می‌کند چون‌ کاردان‌ها در اجتماعات‌ کوچکتری‌ مثل‌ روستاها به‌ مردم‌ خدمت‌ می‌کنند و به‌ مسائل‌ بهداشتی‌ اولیه‌ آنها از قبیل‌ پاکیزه‌ کردن‌ آب‌ (گندزدایی‌ آب‌)، مبارزه‌ با حشرات‌، تصفیه‌ فاضلاب‌ و بهداشت‌ مسکن‌ و اماکن‌ عمومی‌ می‌پردازند. اما در مقطع‌ کارشناسی‌ تخصصی‌تر و فنی‌تر می‌شود، چون‌ فارغ‌التحصیلان‌ باید بتوانند برای‌ اجتماعات‌ بزرگتر از قبیل‌ شهرها برنامه‌ریزی‌ بهداشتی‌ کنند. برای‌ مثال‌ طراحی‌ تصفیه‌خانه‌ آب‌ یا فاضلاب‌ شهرها، نحوه‌ جمع‌آوری‌ فاضلاب‌، نحوه‌ توزیع‌ و انتقال‌ آب‌، شناخت‌ آلاینده‌های‌ هوا و کنترل‌ آنها در حیطه‌ فعالیت‌ فارغ‌التحصیلان‌ کارشناسی‌ بهداشت‌ محیط‌ می‌باشد.

 

توانایی‌های‌ لازم :

رشته‌ بهداشت‌ محیط‌ دارای‌ سه‌ جنبه‌ بیولوژی‌، شیمی‌، فیزیک‌ و ریاضی‌ است‌ و دانشجوی‌ بهداشت‌ محیط‌ در صورت‌ علاقه‌مندی‌ به‌ هر یک‌ از زمینه‌های‌ فوق‌ می‌تواند در این‌ رشته‌ موفق‌ گردد.برای‌ مثال‌ کارشناس‌ بهداشت‌ محیط‌ که‌ به‌ دروس‌ فنی‌ به‌ ویژه‌ مکانیک‌ سیالات‌ علاقه‌مند است‌، می‌تواند در زمینه‌ طراحی‌ تصفیه‌ خانه‌ها فعالیت‌ کند. کارشناس‌ علاقه‌مند به‌ بیولوژی‌ نیز می‌تواند در زمینه‌ انتقال‌ بیماری‌ها به‌ انسان‌ توسط‌ فاکتورهای‌ زیست‌ محیطی‌ مطالعه‌ و تحقیق‌ کند و فردی‌ که‌ به‌ شیمی‌ علاقه‌مند است‌ می‌تواند در زمینه‌ فرآیندهای‌ مختلف‌ اعم‌ از فرآیند تصفیه‌ آب‌ یا فاضلاب‌ فعالیت‌ نماید. درواقع‌ این‌ رشته‌ می‌تواند طیف‌ گسترده‌ای‌ از داوطلبان‌ را که‌ دارای‌ علایق‌ و توانمندی‌های‌ متفاوتی‌ هستند، جذب‌ خود کند. قابل‌ ذکر است‌ که‌ زمینه‌های‌ فوق‌ بیشتر در کارشناسی‌ و مقاطع‌ بالاتر مطرح‌ می‌شود و در مقطع‌ کاردانی‌ که‌ جنبه‌ کاربردی‌ دارد، آنچه‌ مهم‌ است‌ علاقه‌مندی‌ به‌ حفظ‌ بهداشت‌ محیط‌ و آموزش‌ این‌ مسأله‌ به‌ عموم‌ مردم‌ است.گفتنی‌ است‌ که‌ رشته‌ بهداشت‌ محیط‌ ابتدا در مقطع‌ کاردانی‌ دانشجو می‌پذیرد‌ اما دانشجویان‌ می‌توانند تا مقطع‌ دکترا در کشور ادامه‌ تحصیل‌ دهند.

 

موقعیت‌ شغلی‌ در ایران‌ :

اگر جامعه‌ و حکومت‌ به‌ بهداشت‌ و سلامتی‌ اهمیت‌ دهد، فرصت‌های‌ شغلی‌ این‌ رشته‌ بسیار زیاد خواهد بود چون‌ هر جا انسان‌ وجود داشته‌ باشد، برای‌ حفظ‌ سلامت‌ او، متخصصان‌ این‌ رشته‌ باید حضور داشته‌ باشند، اما متأسفانه‌ در کشور ما توانمندی‌های‌ متخصصان‌ بهداشت‌ محیط‌ ناشناخته‌ مانده‌ و از همین‌رو فرصت‌های‌ شغلی‌ فارغ‌التحصیلان‌ این‌ رشته‌ به‌ طور کاذب‌ کم‌ شده‌ است‌.با این‌ وجود یک‌ فارغ‌التحصیل‌ توانمند بهداشت‌ محیط‌ در مقطع‌ کاردانی‌ می‌تواند در وزارت‌ بهداشت‌ - درمان‌ و آموزش‌ پزشکی‌ و در مقطع‌ کارشناسی‌ در شهرداری‌ها، سازمان‌ آب‌ و فاضلاب‌، شرکت‌های‌ خصوصی‌ طراحی‌ تصفیه‌خانه‌ آب‌ و فاضلاب‌ و سازمان‌ حفظ‌ محیط‌زیست‌ فرصت‌های‌ شغلی‌ مناسبی‌ داشته‌ باشد.

رنامه آموزشی دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته رشته مهندسی بهداشت محیط  1- تعریف رشته و مقطع مربوطه: کارشناسی ارشد ناپیوسته مهندسی بهداشت محیط Engineerig Of Environmental Health (M.Sc) یکی از دوره‌های آموزش عالی است که طی آن دانش آموختگان قادر می‌گردند به منظور حفظ و ارتقاء سلامت انسان و محیط زیست، در شناسایی و کنترل عوامل آلاینده و مزاحم محیطی که بر سلامتی و زندگی بهتر انسان مؤثر است از طریق فعالیتهای آموزشی، پژوهشی و مدیریتی مطابق معیارهای علمی رشته مشارکت نمایند و خدمات مشاورتی را برای سایر مؤسسات مرتبط با بهداشت محیط انجام دهند. 2- تاریخچه رشته: مقطع کارشناسی ارشد ناپیوسته مهندسی بهداشت محیط از سال 1345 با نام مهندسی بهسازی در دانشکده بهداشت و انستیتو تحقیقات بهداشتی دانشگاه تهران تأسیس گردید. پس از انقلاب فرهنگی و از سال 1364 رشته بهداشت محیط در مقاطع کاردانی، کارشناسی ناپیوسته و کارشناسی ارشد و با برنامه‌های آموزشی جداگانه به تصویب شورایعالی انقلاب فرهنگی رسید. آخرین بازنگری کارشناسی ارشد ناپیوسته مهندسی بهداشت محیط در تاریخ 18/11/1374 انجام گردیده است. 3- فلسفه رشته (ارزشها و باورها :(Values سلامتی موهبتی است الهی که به تمام موجودات روی کره زمین عرضه گردیده است و هیچ انسانی حق ندارد بر اساس باورهای خود آنرا از دیگران سلب نماید. سلامتی متأثر از عواملی نظیر آب، هوا، خاک، گیاه، حیوانات و نظایر آن می‌باشد که در بهداشت محیط مورد توجه و بررسی قرار می‌گیرد و عواملی که می‌توانند سبب بهم خوردن تعادل محیطی شود شناسایی و روابط مطلوب و غیر مطلوب آنها را بررسی می‌نماید بنابراین بهداشت محیط در جهت عدالت اجتماعی و برابری انسانها در قبال بهره گیری از مواهب طبیعی و خدادادی، توجه به حیات رو به رشد انسانها، توجه به محیط به عنوان یک وظیفه ملی و امانت الهی، جلب مشارکت و مداخلة مردمی در فعالیتهای مرتبط با رشته، پیشگیری از فعالیتهای مغایر با توسعه پایدار تأکید می‌نماید. بهداشت محیط بدون توجه به فرهنگ، نژاد، جنس، سن، گروه اجتماعی انسانها شرایط محیطی را به گونه‌ای فراهم می‌سازد که همه انسانها، حیوانات و گیاهان از زندگی مطلوبی بهره‌گیری نمایند و بدون بهره‌جویی‌های نادرست به زندگی مفید خود ادامه دهند. برای رسیدن به اهداف این برنامه از استراتژی‌های سخنرانی، سمینار، پروژه، ارائه مقالات، کار در عرصه، PBLاستفاده می‌شود. 4- مأموریت برنامه آموزشی کارشناسی ارشد مهندسی بهداشت محیط (رسالت :(Missionمأموریت برنامه آموزشی رشته بهداشت محیط در مقطع کارشناسی ارشد تربیت دانش آموختگانی است که با رعایت ارزش‌ها، باورها، توانایی‌ها و محدودیت‌های اقتصادی و اجتماعی قادر به تولید و تجزیه و تحلیل داده‌ها، برنامه‌ریزی‌، تصمیم‌سازی و مدیریت در زمینه‌های گوناگون بهداشت و محیط شامل آب، فاضلاب، مواد زائد جامد، هوا، مواد غذایی، ارزیابی خطر و شناخت و ارتباط بین عوامل محیطی و بیماریها باشند. اصول اولیه حاکم بر رشته کارشناسی ارشد بهداشت محیط نیاز جامعه می‌باشد که باتوجه به نتایج حاصل از 5 طرح تحقیقاتی انجام شده تدوین گردیده است که در زمینه نیاز سنجی بهداشت محیط از نقطه نظر دانش آموختگان، اساتید و کارفرمایان می‌باشد. از نظر روان‌شناسی یادگیری از تجربیات یادگیری دانشجویان در حین تدریس نیز استفاده می‌شود. 5- چشم انداز برنامه آموزشی کارشناسی ارشد مهندسی بهداشت محیط :(Vision) برنامه آموزشی کارشناسی ارشد مهندسی بهداشت محیط می‌خواهد با پرورش خلاقیت، بالا بردن دانش، پژوهش و فن‌آوری، بهبود فرهنگ جامعه و گسترش توانمندی‌ها در جهت فراهم ساختن محیطی سالم برای همه نقش به سزایی ایفا نماید. و تا ده سال آینده سطح بهداشت محیط زیست کشور را به سطح کشورهای پیشرفته جهان برساند. 6- هدف کلی :(Amis) تربیت دانش آموختگانی است که بتوانند در حل مشکلات و مسائل بهداشت محیط از قبیل آبرسانی، تصفیه آب، جمع‌آوری فاضلاب‌های شهری و روستایی، تصفیه فاضلابها، مدیریت جمع‌آوری و دفع مواد زائد جامد، کنترل آلودگی هوا اقدام نمایند. 7- نقش‌های دانش آموختگان در برنامه آموزشی: نقش‌های دانش آموختگان در برنامه آموزشی عبارتند از: آموزشی - پژوهش - مدیریتی - مشاوره‌ای و طراحی 8- وظایف حرفه‌ای :(Role) کسانی که دوره کارشناسی ارشد مهندسی بهداشت محیط را به پایان می‌رسانند دارای وظایف حرفه‌ای زیر می‌باشند: 1-8- نقش آموزشی درصورت داشتن صلاحیت لازم می‌توانند به امر تدریس در یکی از زمینه‌های بهداشت محیط اشتغال ورزند. 2-8- نقش پژوهشی ارائه و انجام برنامه‌های تحقیقاتی در یکی از زمینه‌های بهداشت محیط 3-8- نقش مدیریتی بررسی و تصمیم گیری درمورد اجرایی برنامه‌های ارائه شده با در نظر گرفتن جنبه‌های فنی و اقتصادی آن مدیریت امور اجرایی بهداشت محیط 4-8- نقش مشاوره‌ای مشاور در طراحی واحدهای تصفیه آب، تصفیه فاضلاب، دفع مواد زائد جامد، کنترل آلودگی‌هوا 5-8- نقش طراحی مشارکت در ارائه طرح کانالهای جمع‌آوری فاضلاب و سیلابهای شهری مشارکت در ارائه طرح سیستمهای جمع‌آوری زباله مشارکت در ارائه طرح سیستمهای انتقال و توزیع آب آشامیدنی 9- استراتژی های اجرایی برنامه آموزشی: - مبتنی بر نیازهای جامعه می‌باشد - در جهت پیشگیری و ارتقاء سلامت جامعه است - بر آموزش عملی تاکید دارد - مبتنی بر وظایف حرفه‌ای در آینده است 10- شرایط و نحوه پذیرش دانشجو:  داوطلبین باید علاوه بر شرایط عمومی پذیرش دانشجو، دارای دانشنامه کارشناسی در یکی از رشته‌های بهداشت محیط، بهداشت عمومی، شیمی، مهندسی شیمی، مکانیک، آبیاری، مهندسی عمران، فیزیک، خاک شناسی، آب شناسی، زمین شناسی و مهندسی کامپیوتر (نرم افزار)، مهندسی محیط زیست نیز باشند. مواد امتحانی و ضرایب هریک از دروس عبارتند از: 1- آب شامل: شیمی و میکروبیولوژی آب، هیدرولیک و مکانیک سیالات، توزیع و انتقال و تصفیه آب (جمعاً ضریب یک). 2- فاضلاب: شیمی و میکروبیولوژی، هیدرولیک، جمع‌آوری و تصفیه فاضلاب (جمعاً ضریب یک) 3- آلودگی هوا و کنترل (ضریب یک) 4- مواد زائد و جامد (ضریب یک) 5- کلیات بهداشت محیط شامل بهداشت مواد غذائی، بهداشت مسکن و اماکن عمومی، بهداشت پرتوها، ارزیابی زیست محیطی، سر و صدا، مبارزه با ناقلین جمعاً ضریب یک 6- زبان انگلیسی عمومی: ضریب یک 11- رشته‌های مشابه در داخل کشور در داخل کشور رشته مشابه وجود ندارد 12- رشته‌های مشابه در خارج کشور: - علوم بهداشت محیط - مهندسی محیط زیست - بهداشت محیط و حرفه‌ای - تکنولوژی بهداشت محیط - علوم بهداشت عمومی و محیط - علوم کیفیت محیط زیست - مدیریت خطرات زیست محیطی - مدیریت محیط زیست 13- شرایط موردنیاز برای راه اندازی رشته: طبق ضوابط و شرایط شورای نظارت، ارزشیابی و گسترش دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور 14- موارد دیگر (بورسیه): وجود ندارد    * جدول الف) دروس کمبود یا جبرانی دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته رشته مهندسی بهداشت محیط   کد درس نام درس تعداد واحد ساعت نظری عملی جمع 01 سیستم های اطلاع رسانی پزشکی** 1 9 17 26 02 کاربرد روش های آماری در بهداشت محیط 2 17 34 51 03 تصفیه فاضلابهای صنعتی 1 17 - 17 04 اصول هیدرولوژی و هیدروژئولوژی 2 34 - 34 05 فرآیندها و عملیات در مهندسی بهداشت محیط 2 34 - 34 06 اکولوژی محیط 1 17 - 17 07 زبان تخصصی 3 51 - 51 08 روشها و فنون تدریس 2 34 - 34 09 روش تحقیق در علوم بهداشتی 2 34 - 34 جمع 16     ** کلیه دانشجویان ملزم به گذراندن درس سیستم‌های اطلاع رسانی پزشکی می‌باشند. * دانشجو موظف است با تشخیص گروه آموزشی و تأیید شورای تحصیلات تکمیلی دانشگاه، تمامی یا تعدادی از دروس کمبود و جبرانی (جدول الف) را بگذراند. سرفصل دروس جبرانی از کد 02 تا 05 باید از سرفصل‌های مصوب مقطع کارشناسی ناپیوسته و یا پیوسته بهداشت محیط و سرفصل درس کد 06 از مقطع کاردانی استفاده می‌شود.   جدول ب: دروس اختصاصی اجباری (Core)دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته رشته مهندسی بهداشت محیط   کد درس نام درس تعداد واحد ساعت پیش نیاز نظری عملی جمع 10 کنترل آلودگی هوا 2 34 - 34 - 11 طراحی تصفیه خانه فاضلاب 2 34 - 34 03 12 طراحی تصفیه خانه آب 2 34 - 34 - 13 مدیریت مواد زائد جامد 2 34 - 34 - 14 مدیریت توسعه منابع آب 2 34 - 34 04 15 مدیریت فاضلابهای صنعتی 2 34 - 34 03 16 ارزیابی اثرات توسعه بر محیط زیست 2 34 - 34 - 17 کاربرد روشهای پیشرفته دستگاهی در آنالیز آلاینده‌ها 2 17 34 51 - 18 کارآموزی 2 - 102 102 - 19 پروژه 2 - 34 34 - جمع 20     جدول 2- دروس اختصاصی اختیاری (Non core)دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته رشته مهندسی بهداشت محیط   گروه کد درس نام درس تعداد واحد ساعت نظری عملی جمع آب و فاضلاب 20 مدیریت فاضلاب در اجتماعات کوچک 2 34 - 34 21 مدیریت صرفه جویی استفاده مجدد و بازچرخش آب 2 34 - 34 22 هیدرولیک تصفیه خانه‌های آب و فاضلاب 2 17 34 51 23 سیستم های طبیعی تصفیه فاضلاب 2 34 - 34 هوا و پرتو 24 مدیریت حفاظت در مقابل پرتوها 2 34 - 34 25 اثرات جهانی آلودگی هوا 2 34 - 34 26 اثرات آلودگی هوا در محیط های بسته و باز 2 34 - 34 بازیافت و پسمانده‌ها 27 بازیافت مواد و انرژی 2 34 - 34 28 فن‌آوری تولید کمپوست 2 34 - 34 کلیات بهداشت محیط 29 ارزیابی و مدیریت خطر 2 34 - 34 30 آلودگی خاک 2 34 - 34 31 سم شناسی محیط 2 34 - 34 32 آلودگی محیطی مواد غذایی 2 34 - 34 33 آلودگی صوتی در محیط 2 34 - 34 34 اقتصاد مهندسی 2 34 - 34 35 اپیدمیولوژی محیط 2 34 - 34   دانشجو باید با راهنمایی‌ گروه مهندسی بهداشت محیط 6 واحد از این دروس را بگذراند.

علم بهداشت محیط به رفاه انسان، تأثیر متقابل انسان بر محیط زیست ومسایل فنی و مدیریتی مربوط با اینها برای بهبود محیط زیست انسان از نقطه نظر بهداشت می‌‌پردازد. زیر شاخه‌های بهداشت محیط شامل بهداشت آب ، تصفیه خانه‌های آب و فاضلاب، آلودگی هوا، مواد زائد جامد، بهداشت پرتو و غیره می‌‌باشد.
 بهداشت محیط علم و فن کنترل عواملی از محیط زیست که به هر نحوی از انحاء می‌‌توانند در رفاه، وسلامت جسمی، روحی و اجتماعی فرد تأثیر داشته یا در آینده خواهند داشت می‌شود.
در این تعریف محیط زیست شامل "هر آنچه غیر از خود فرد" می‌شود علاوه بر آن باید به مسئله رفاه و سلامتی نیز دقت نمود که بهداشت محیط شامل هر دو می‌شود .علاوه بر اینکه عواملی که در حال حاضر تأثیر دارند یا در آینده تأثیر گذار خواهند بود نیز توسط علم بهداشت محیط بررسی و کنترل می‌‌گردند. بهداشت محیط امروزه به عنوان یکی از رشته‌های دانشگاهی تدریس می‌شود.
در این رشته چهار محور اصلی شامل موضوعات بسیار مختلف و متنوع در زمینه آب، فاضلاب، هوا و زباله می‌شود. در کنار این مطالب دانشجویان رشته‌های بهداشت محیط با موضوعات دیگری مانند بهداشت پرتوها، انواع گندزدایی|گندزداها، انواع روش‌های بهسازی محیط، بهداشت مواد غذایی، بهداشت حرفه‌ای، حشره شناسی، سموم ،کاربرد موتور تلمبه ، حفاری چاه ، میکروبیولوی آب و فاضلاب ، اصول هیدرولیک ، نقشه برداری و نقشه کشی و غیره آشنا می‌‌شوند. این رشته در مقطع کارشناسی ارشد دارای مدرک مهندسی بوده و دانشجویان در این مقطع تبحر خاصی در طراحی تصفیه خانه‌های اب و فاضلاب و نیز مدیریت مواد زائد جامد کسب می‌‌کنند.
رشته بهداشت محیط تا مقطع دکترای تخصصی در دانشگاههای ایران وجود دارد و ارتباط بسیار نزدیکی با مهندسی محیط زیست دارد.

 

 

 

 

 

 

معرفی رشته ایمنی شناسی  

ایمنی نوع ویژه‌ای از مقاومت است که اولا در طول زندگی فرد بر اثر تماس با مواد خارجی مشخص ایجاد می‌شود. دوما اغلب تنها در برابر یک میکروب بیماری‌زا یا سم که محرک تولید آن بوده است، نقش حفاظتی دارد. سوما موجب حفاظت در برابر عامل محرک ایمنی برای مدت طولانی است...

مقدمه

از زمان کخ و پاستور پیشرفت فوق العاده‌ای در درک اساسی نظریه‌های ایمنی شناسی حاصل شده است. گرچه برخی وسایل دفاع غیر اختصاصی در جانوران پست و عالی یافت شده است ولی ظرفیت واکنش ایمنی اختصاصی منحصرا درطی تکامل مهره داران پیدا شده و در جانوران بی‌مهره وجود ندارد. ویژگی واکنشهای ایمنی شناسی افق جالب توجهی برای پژوهش در این زمینه را فراهم می‌نماید و بدین وسیله مولکولهایی که در چنین واکنشهایی تمایل به یکدیگر دارند مشخص می‌شود. معلوم گشته مکانیسمهای اختصاصی برای انواع واکنشهایی که با دفاع ضد میکروبی ارتباطی ندارد دخالت دارد.





بدین نحو تحت شرایط اختصاصی واکنشهای ایمنی می‌تواند آسیب بافتی یا اثرات سوء در بدن میزبان ایجاد نماید (واکنشهای آلرژیک) و این قبیل واکنشها همچنین در رد پیوندها دخالت دارد. واکنشهای ایمنی اختصاصی در گروهبندی خون ، در تشخیص بیماریها ، در رده بندی باکتریها و حتی تشخیص هویت انسانها در پژوهشهای جنایی بکار گرفته می‌شود. دامنه ایمنی شناسی وسیع‌تر گشته و شامل ایمنوشیمی ، ایمنوژنتیک ، ایمنی شناسی پیوند و ایمنی شناسی تومورها و ایمنی شناسی جنین می‌باشد.
تاریخچه

سالها قبل از کشف میکروبها معلوم شده بود که یکبار ابتلا به بیماری نظیر آبله فرد بهبود یافته را اختصاصا در برابر آن بیماری ایمن می‌سازد. قبل از سال 1800 ادوارد جنر اظهار داشت افرادی که در معرض آبله گاوی قرار می‌گیرند غالبا نسبت به آبله انسانی حساس نمی‌باشند. در قرن 19 لویی پاستور ، رابرت کوخ و سایرین کوششی جهت بررسی امکان ایمن سازی انسان با میکروبهای سیاه زخم ، هاری و سایر بیماریها به عمل آوردند. آنها دریافتند که ایجاد ایمنی در صورتی امکان دارد که این قبیل میکروبها طوری تغییر داده شوند که قدرت بیماریزایی خود را از دست داده (ضعیف شده) یا کشته شوند. بدین نحو ایمنی شناسی در رشته میکروب شناسی توسعه پیدا کرد.
ایمنی طبیعی و اکتسابی

ایمنی طبیعی موروثی بوده و مستقل از برخورد قبلی با آنتی ژنها است و غالبا به فعالیت فاگوسیتها و فاکتورهای دفاعی غیر اختصاصی وابسته است. از طرف دیگر ایمنی اکتسابی در اثر برخورد با عامل بیگانه بوجود می‌آید. بطور کلی ایمنی اکتسابی به تولید یا کسب آنتی کور یا سلولهای ایمنی اختصاص یافته بستگی داشته و از اینرو فوق‌العاده اختصاصی می‌باشد.




آنتی کور و آنتی ژن

آنتی کور پروتئینی است که بدن در پاسخ به وجود یک آنتی ژن تولید کرده و این ماده اختصاصا می‌تواند با همان آنتی ژن ترکیب شود. آنتی ژن ماده‌ای است که قادر به تولید آنتی کور اختصاصی بوده و اختصاصا با آن واکنش می‌دهد. ویژگی یک مولکولی آنتی ژن یا آنتی کور با اندازه و شکل شاخص آنتی ژن و محل واکنش‌گر آنتی کور مربوطه تعیین می‌شود. تناسب دقیق بین شاخص آنتی ژنی و محل واکنش‌گر مولکول آنتی کور هنگامی قابل فهم است که ماهیت پیوند دو مولکول بررسی شود. نیرویی که موجب انجام واکنش بین آنتی ژن و آنتی کور می‌شود مانند پیوندهای هیدروژنی ضعیف است و از اینرو برای نگهداشتن دو مولکول متصل بهم پیوندهای ضعیف بین آن دو برقرار گردد.
ایمنی همورال

از آنجا که این ایمنی وابسته به مولکولهای مشخصی به نام پادتن است و در مایعات بدن قابل حل است، هومورال نامیده می‌شود. با ورود یک پادگن به بدن ، پادتن تولید می‌گردد که قادر به ایجاد پیوند اختصاصی با پادگن محرک تولید آن است. پادتنها تحت نام کلی ایمونوگلوبولین نیز شناخته می‌شوند، زیرا جزء گروهی از پروتئینها به نام گلوبولینها هستند. ایمونوگلوبولین‌ها بر مبنای خواص فیزیکی ، شیمیایی و ایمونولوژیکی به 5 گروه عمده IgA ، IgM ، IgG ، IgD ، IgE تقسیم می‌شوند.

ایمنوگلوبولین‌ها با وجود تنوع ساختاری اغلب از چهار رشته پروتئینی تشکیل شده‌اند که به شکل ساختار « Y » به یکدیگر پیوند یافته‌اند. دو رشته کوتاهتر را رشته‌ها یا زنجیره‌های سبک (L) می‌نامند که با پیوند کووالانسی به انشعابات رشته‌ها یا زنجیره‌های درازتر سنگین (H) متصل می‌شوند. اختصاصی بودن نقاط اتصال بوسیله ترتیب قرار گرفتن آمینو اسیدها در بخش متغیر هر دو رشته H و L تعیین می‌شود.
ایمنی وابسته به سلول

ایمنی که با فعال شدن سلولهای ایمنی اختصاص یافته نه آنتی کورهای هومورال پدید می‌آید ایمنی وابسته به سلول نامیده می‌شود. در حالی که ایمنی هورمورال را می‌توان با انتقال سرم واجد آنتی کور با سلولهای مولد آنتی کور بطور اکتسابی به فرد غیر ایمن انتقال داد. ایمنی وابسته به سلول را منحصرا می‌توان با انتقال سلولهای حساس شده پدید آورد. لنفوسیتهای T و ماکروفاژها هر دو در ایمنی وابسته به سلول شرکت دارند.

ایمنی وابسته به سلول اهمیت زیادی در واکنش نسبت به اغلب تومورها و سلولهای بیگانه دربافت پیوند شده نظیر کلیه و پوست دارد. برای از بین رفتن یک سلول بیگانه بوسیله سلول T بایستی تماس نزدیکی بین سلول T ایمن و سلول واجد آنتی ژن حاصل گردد. مکانیسم از بین رفتن این سلولها در ایمنی وابسته به سلول به خوبی شناخته نشده است ولی آنچه مسلم است این است که بیش از یک مکانیسم دخالت دارد.





تحمل پذیری ایمنی
فاکتورهای متعددی از جمله سازمان ژنتیکی درتعیین واکنش میزبان نسبت به آنتی ژن خاص دخالت دارد. عدم توانایی ایجاد پاسخ ایمنی نسبت به آنتی ژن قوی را تحمل پذیری ایمنی می‌نامند و این حالت به راههای مختلف بوجود می‌آید. تشخیص بافت خودی و در نتیجه عدم واکنش ایمنی نسبت به ماده خودی شکلی از تحمل پذیری است.مکانیسمهای کنترل پیچیده‌ای در این پدیده عمل می‌کند که در حال حاضر فقط تعداد معدودی از آنها بطور کامل شناخته شده است.
ارتباط با سایر علوم

رشته ایمنی شناسی با بسیاری از رشته‌های علوم پزشکی و علوم پایه پزشکی از جمله زیست شناسی ، میکروبیولوژی ، ویروس شناسی ، انگل شناسی و بیوشیمی بالینی ارتباط نزدیک دارد.

معرفی رشته ایمنی شناسی(ارشد)

 

 

 

 

معرفی رشته ایمنی شناسی(ارشد)

 

فصل اول مشخصات کلی، برنامه و سرفصل دروس دوره کارشناسی ارشد (ناپیوسته) رشته ایمنی شناسی پزشکی   مقدمه: بخاطر پیشرفت‌های زیاد در چند دهه اخیر در زمینه ایمنی‌شناسی (Immunology) و انبوه دانش اطلاعات نظری و عملی که در این رشته علمی فراهم گردیده است، علم ایمنی شناسی بعنوان یک رشته علمی مجزا و مستقل از سایر علوم پایه شناخته شده است و در اکثر دانشگاههای معتبر دنیا دوره‌های آموزشی که منتهی به دانشنامه‌های علمی در سطح کارشناسی ارشد و بالاتر می‌شود دایر گردیده است در ایران نیز به منظور تأمین نیروی انسانی عالم و متعهد در رشته ایمنی شناسی و انجام خدمات تشخیص آزمایشگاهی بیماریها و دستیابی به راههای تحقیق و تتبع در این علم و نیل به خودکفائی علمی، دور کارشناسی ارشد ایمنی‌شناسی در دانشگاههای واجد شرایط دایر می‌گردد. 1- تعریف و هدف: این دوره یکی از دوره‌های آموزشی علوم پایه در گروه پزشکی در مقطع کارشناسی ارشد است و هدف آن تربیت افراد در سطح کارشناسی ارشد (فوق لیسانس) برای انتقال و آموزش اطلاعات و معلومات ایمنی شناسی عملی به دیگران با استفاده از روشهای گفتاری و آزمایشگاهی و کسب توانائی در تفسیر و تعریف دقیق از پدیده‌ها و واکنشهای ایمنونولوژی است. همچنین در این برنامه دانشجویان در زمینه تکنیکهای مختلف ایمونولوژی که در تشخیص بیماریها بکار می‌رود آموزش کافی می‌بینند تا بتوانند در تشخیص آزمایشگاهی بیماریها در مراکز پزشکی، آموزشی و پژوهشی خدمت نمایند و با روش‌های نظری و عملی تحقیق آشنا می‌گردند تا بتوانند با استفاده از دانش خود در اجرای پروژه‌های تحقیقاتی همکاری نمایند. 2- طول دوره: طول متوسط دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته ایمنی شناسی 2 سال است و دانشجویان بایستی موضوع تحقیقات مربوط به پایان نامه تحصیلی خود را حداکثر تا پایان سال اول تحصیلی مشخص نمایند. با مقررات و آئین نامه های آموزشی دوره های کارشناسی ارشد ناپیوسته برای این دوره نیز اجرا می‌گردد. 3-واحدهای درسی: تعداد واحدهای این دوره 32 واحد می‌باشد و در صورت لزوم دانشجو علاوه بر این واحدها، باید برحسب نیاز با نظر اساتید گروه در چهارچوب مصوب شورایعالی برنامه‌ریزی، مقدمتاً برخی یا تمام واحدهای دروس کمبود یا جبرانی مندرج در این برنامه را بگذراند. دروس الزامی 23 واحد دروس اختیاری 2 واحد ب: پایان نامه 7 واحد 4- پذیرش دانشجو: کسانی می‌توانند در این دوره شرکت و پس از قبولی این دوره را بگذرانند که دارای دانشنامه کارشناسی در رشته‌های بیولوژی (گرایش جانوری، بیولوژی سلولی، مولکولی و یا ژنتیک) باکتری شناسی، ایمنی شناسی، میکروبیولوژی، علوم آزمایشگاهی، فیزیولوژی و بیوشیمی از یکی از دانشگاههای ایران و یا یکی از دانشگاههای معتبر خارجی باشند. مواد امتحانی آزمون ورودی و ضرائب آنها عبارتند از: زبان خارجی                  20 درصد ایمونولوژی                    20 درصد بیوشیمی                        20 درصد میکروبشناسی                 20 درصد بیولوژی سلولی ملکولی   20 درصد 5- ظرفیت پذیرش: تعداد دانشجو برای هر دور متناسب با امکانات آموزشی و پژوهشکده دانشکده مربوطه می‌باشد. 6- نقش و توانایی: دانشجویانی که این دوره کارشناسی ارشد را با موفقیت به پایان می‌رسانند در آزمایشگاههای مراکز درمانی و بهداشتی در امر تشخیص آزمایشگاهی بیماریهای عفونی و غیرعفونی خدمت خواهند بود می‌توانند پروژه‌های تحقیقاتی را به اجراء بگذرانند، علاوه بر آن فارغ‌التحصیلان کارشناسی ارشد ایمنی شناسی می‌توانند درصورت داشتن صلاحیتهای لازم آموزش عملی (آزمایشگاهی) ایمنی‌شناسی را در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی دیگر عهده دار شوند. 7- ضرورت و اهمیت: الف - نیاز جامعه به نیروی انسانی آموزش دیده در زمینه ایمنی‌شناسی تا بتوانند تشخیص آزمایشگاهی بیماریها را تا آنجا که مربوط به سنجش و ارزیابی متغیرهای سلولی و ملکولی سیستم ایمنی بدن می‌گردد با دقت لازم و استاندارد مطلوب عهده دار شوند. ب - نیاز جامعه در پزشکی جامعه نگر به افراد با تحصیلات عالی در رشته ایمنی شناسی برای مسائل مربوط به پیشگیری از بیماریها با واکسیناسیون، ارزیابی واکسیناسیون و مصونیت، تحقیق در کارآئی واکسن‌های جدید، تولید و ساخت واکسن‌ها، آنتی‌ژن‌ها، آنتی‌سرمها، آنتی‌بادیهای منوکلونال و سایر فرآورده‌های ایمونولوژیک. ج - انجام خدمات پژوهشی در مراکز دانشگاهها و مؤسسات و مراکز تحقیقاتی و آموزش ایمونولوژی عملی (آزمایشگاهی) به دانشجویان در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی در صورت داشتن شرایط لازم.       فصل دوم برنامه دروس کارشناسی ارشد (ناپیوسته) رشته ایمنی شناسی پزشکی الف - دروس کمبود یا جبرانی   کد درس نام درس تعداد واحد ساعت پیش نیاز نظری عملی جمع 01 آمار حیاتی 2 34 - 34   02 میکروب شناسی 2 34 - 34   03 آسیب شناسی 2 34 - 34     جمع 6 102   102     ب - دروس اختیاری کد درس نام درس تعداد واحد ساعت پیش نیاز نظری عملی جمع 04 بیوفیزیک 2 34 - 34   05 رادیو ایزوتوپ و کاربرد آنها 2 34 - 34     جمع 4 68   68   تبصره: دانشجو می‌بایست 2 واحد از دروس فوق را انتخاب نموده و بگذراند.       پ - دروس الزامی کد درس نام درس تعداد واحد ساعت پیش نیاز نظری عملی جمع 06 ایمونولوژی 1 2 34 - 34 07 07 بیوشیمی 2 34 - 34   08 بیولوژی سلولی - مولکولی 2 34 - 34   09 کامپیوتر 1 - 34 34   10 حیوانات آزمایشگاهی و نگهداری آنها 1 - 34 34   11 ایمونولوژی 2 2 34 - 34 06 12 ایمونوهماتولوژی و بانک خون 2 17 34 51 06 13 ایمونوهماتولوژی بیماریهای عفونی 1 17 - 17 11 و 06 14 ایمونوشیمی 1 17 - 17 07 و 06 15 روش های آزمایشگاهی در ایمنی شناسی 3 17 68 85 07 و 06 16 روش تحقیق 2 17 34 51 11 و 06 17 آلرژی و ایمونوپاتولوژی 2 34 - 34 06 18 کارورزی 1 - 34 34   19 سمینار 1 17 - 17   20 پایان نامه 7 - - -     جمع 30 272 238 510    معرفی و بازار کار رشته ایمونولوژی  dr.nouri در ژانویه - 7 - 2013 ایمنی‌شناسی یا ایمونولوژی یکی از شاخه‌های زیست‌شناسی است که به بررسی انواع واکنش ایمنی جانداران در برابر آنتی ژن‌های بیگانه و روند ایجاد مصونیت در برابر عوامل بیماریزا می‌پردازد. ایمونولوژی علم شناخت، بررسی و اثبات سیستم‌های دخیل در ایمنی بدن است. سیستم ایمنی بدن سیستمی پیچیده و در نهایت دقت می‌باشد که شامل اعضاء متنوع، با عملکردی متفاوت و مرتبط می باشند که در صورت کوچکترین تداخل و ناهماهنگی در انجام وظایف اعضاء آن امکان پیدایش اختلالات و ظهور عوارضی وخیم و بعضا غیر قابل برگشت وجود دارد. از جمله اعضاء اصلی و فرعی این سیستم می توان به سلولها (مانند لنفوسیتها، مونوسیتها، ماکروفاژها و سلولهای فرعی و تخصصی دیگر) ، بافت ها (بافتهای لنفاوی، بافت پوششی و ...) ومولکول‌های محلول در خون (مانند آنتی بادی ها، کمپلمان و سایتوکاینها و ... ) اشاره کرد.

 

 

 

معرفی رشته انگل شناسی دامپزشکی - مقطع دکترای تخصصی (Ph.D)

ماده 1: متخصص انگل شناسی فردی است که توانائی و صلاحیت تدریس دروس این رشته را به نحو احسن برای دانشجویان دوره دکترای دامپزشکی و همچنین سایر رشته های تخصصی دامپزشکی دارا بوده و توانائی تحقیق و تتبع ارائه طرحهای تحقیقاتی در زمینه مربوط و انجام خدمات ذیربط را در دانشکده، موسسات پژوهشی و اجرائی دامپزشکی کشور داشته باشد.

طول دوره تحصیل  

ماده 3: طول دوره آموزشی رشته تخصصی انگل شناسی حداقل 2 سال می باشد که در شش سال تحصیلی پیوسته برنامه ریزی شده است.
ماده 4: فارغ التحصیلان این دوره پس از گذراندن دروس مورد نیاز دفاع پایان نامه متخصص جهت شرکت در امتحان جهت شرکت در امتحان جامع ( بورد تخصصی) به وزارت فرهنگ و آموزش عالی معرفی می شوند و در صورت موفقیت در امتحانات جامع دامپزشک متخصص در رشته انگل شناسی شناخته شده و دانشنامه تخصصی آنان توسط وزارت فرهنگ و آموزش عالی صادر می گردد.
ماده 5: داوطلبان این دوره از بین دارندگان دانشنامه دکترای دامپزشکی انگل شناسی تعیین و ترم بندی دروس توسط شورای آموزش و پژوهش دانشکده مجری انجام میشود.
ماد 6: کشیک دستیاران تخصصی در بخش های مختلف توسط رئیس بخش انگل شناسی تعیین و ترم بندی دروس توسط شورای آموزش و پژوهشی دانشکده مجری انجام میشود.
تبصره - در دانشکده هائی که کمیته اجرائی دوره های تخصصی تشکیل شده است وظائف اشاره شده در ماده 6 به عهده سرپرست دوره تخصصی آن دانشکده میباشد.
ماده 7: دستیاران دوره تخصصی انگل شناسی در پایان هر ترم باید از عهده کلیه امتحانات کتبی و شفاهی ان نیمسال برآیند. حداقل نمره قبولی در دروس الزامی و اختیاری 12 (بر مبنای صفرتابیست) میباشد.
ماده 8 : دستیاران دوره تخصصی انگل شناسی در سال اول دوره تحصیلی با نظرات استاد راهنما می بایستی در کلاسهای نظری و عملی دروس این رشته در دوره دکترای عمومی نیز شرکت نمایند.
ماده 9: دستیاران این دوره از سال دوم موظف به مشارکت در تدریس عملی دروس انگل شناسی دوره دکترای دامپزشکی می باشند و تدریس بخش از دروس نظری این رشته در سال سوم توسط آنان تحت نظر استاد راهنما بلامانع است.
ماده 10- نتیجه پژوه تحقیقاتی دستیاران این رشته همانند سایر رشته های تخصصی در گروه پزشکی بصورت پایان نامه تدوین و منتشر گردد.
ماده 11: دستیاران تخصصی این دوره موظف به کار تمام وقت ساعت در هفته در قسمت های مربوهطه میباشد.
ماده 12: دستیاران سال بالا تر موظف به راهنمائی و هدایت علمی و عملی دستیاران سالهای پایین تر خواهند بود، حدود این راهنمائی توسط رئیس بخش انگل شناسی تعیین می گردد.
ماده 13: دستیاران دوره تخصصی انگل شناسی از لحاظ مقررات حضور و غیاب و مسائل انضباطی مشمول مقررات و آئین نامه کلی دوره های تخصصی دامپزشکی میباشد.
ماده 14: میزان حق الزحمه ماهانه دستیاران دوره تخصصی انگل شناسی و افزایش حقوق سالانه در صورت ارتقاء به سالهای بالاتر تابع مقررات و ضوابط تعیین شده درآئین نامه کلی دوره های دستیاری رشته های تخصصی دامپزشکی میباشد.
ماده 15: مواردی که در این آیین نامه تصریح نشده است تابع مقررات کلی آئین نامه های دوره های دستیاری رشته های تخصصی دامپزشکی میباشد.

 

برنامه درسی دوره کارشناسی ارشد انگل شناسی

 

فصل اول

مشخصات کلی برنامه آموزشی دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته

انگل شناسی

 

 

مقدمه:

باتوجه به جایگاه و اهمیت بیماریهای انگلی در ایران و لزوم فعالیت‌های آموزشی در رشته انگل‌شناسی پزشک و نیاز به نیروی انسانی که عالم بر وضع موجود بوده و بتواند ضمن کمک در اجرای این فعالیت‌ها نیاز جامعه را در زمینه بررسی و تشخیص آزمایشگاهی بیماریهای انگلی در حد اطلاعات و توانایی خود مرتفع نمایند، تربیت افرادی در مقطع کارشناسی ارشد برای رشته انگل شناسی در دانشگاهها و مؤسسات آموزشی عالی واحد شرایط از نظر اساتید متخصص، فضای آموزشی و وسایل، امکانات و تجهیزات لازم ضروری است.

1- تعریف و هدف:

کارشناسی ارشد انگل شناسی پزشکی به دوره‌ای اطلاق می‌شود که تحصیلات بالاتر از کارشناسی را در بر می‌گیرد اولین مقطع تحصیلی پس از کارشناسی می‌باشد. هدف از ایجاد این دوره تربیت افرادی لایق، متعهد و کاردان می‌باشد که بتوانند بر مبانی علم انگل‌شناسی و متون علمی موجود احاطه یافته و با آشنایی با روش‌های پیشرفته تحقیق در علوم و بدست آوردن کارآیی و لیاقت و مهارت علمی و عملی لازم به تعلیم در این رشته پرداخته و از مقالات علمی و تحقیقاتی علوم انگل‌شناسی پزشکی و علوم وابسته در جهت پیشبردهای مرزهای دانش و کمک به ایجاد روح علمی در جامعه استفاده نمایند.

2- طول دوره:

طول دوره کارشناسی ارشد (ناپیوسته) انگل شناسی 2 سال است و با مجوز کمیته تحصیلات تکمیلی در صورت لزوم و برحسب مورد دو نیمسال به طول دوره دانشجو اضافه می‌شود.

تحصیل در دوره کارشناسی ارشد رشته انگل شناسی تمام وقت می‌باشد و حضور دانشجو در تمام برنامه‌های درسی و دیگر فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی دوره الزامی است. غیبت دانشجو در هر درسی نباید از  مجموع ساعات آن درس تجاوز کند در غیر اینصورت نمره دانشجو در آن درس صفر محسوب می‌شود.

3- واحدهای درسی:

تعداد کل واحدهای این دوره 32 واحد می‌باشد و درصورت لزوم دانشجو علاوه بر این واحدها باید برحسب نیاز با نظر اساتید گروه و در چهارچوب مصوب شورای عالی برنامه‌ریزی مقدمتاً برخی یا تمام 16 واحد کمبود یا جبرانی مندرج در این برنامه را بگذراند.

الف - دروس اختصاصی                         26 واحد شامل:

دروس الزامی                                                      20 واحد

دروس اختیاری                                       6 واحد

ب - پایان نامه                                                   6 واحد

4- شرایط ورود:

کسانی می‌توانند در این دوره شرکت و پس از قبولی این دوره را بگذرانند که دارای دانشنامه کارشناسی در یکی از رشته‌های انگل شناسی، میکروبیولوژی، علوم آزمایشگاهی پزشکی، علوم آزمایشگاهی دامپزشکی، حشره شناسی پزشکی، زیست‌شناسی با گرایش جانوری باشند.

مواد امتحانی مسابقه ورودی و ضرایب آنها عبارتند از:

زبان خارجی                              30 درصد

کرم شناسی                                15 درصد

تک یاخته شناسی                       15 درصد

بیوشیمی                                    10 درصد

ایمونولوژی                                10 درصد

قارچ شناسی                               5 درصد

میکروب شناسی             5 درصد

زیست شناسی                             5 درصد

حشره شناسی پزشکی                  5 درصد

5- نقش و توانایی:

دانشجویانی که این دوره آموزشی را طی می‌کنند می‌توانند درصورت داشتن شرایط لازم در مؤسسات آموزش عالی در امر تدریس و تحقیق همکاری کرده و همچنین ضمن کمک به امر برنامه ریزی در مؤسسات و مراکز درمانی و بهداشتی یا مراکز تحقیقاتی و آزمایشگاههای تشخیص طبی در زمینه انگل‌شناسی پزشکی انجام وظیفه نمایند.

6- ضرورت و اهمیت:

1- نیاز دانشگاهها و مؤسسات آموزشی و تحقیقاتی به نیروی انسانی لازم برای فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی در رشته انگل‌شناسی پزشکی.

2- نیاز جامعه در پزشکی جامعه‌نگر به افراد علاقمند و محقق در رشته انگل‌شناسی پزشکی برای بررسی مسایل و مشکلات بیماریهای انگلی و اقدام برای پیشگیری و کنترل آنها در مؤسسات بهداشتی و درمانی کشور.

3- نیاز به کادر آموزش دیده و ورزیده برای خدمات آزمایشگاهی در رشته انگل شناسی پزشکی در سراسر کشور.

 

 

 

فصل دوم

برنامه دروس دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته

رشته انگل شناسی پزشکی

 

الف) دروس کمبود یا جبرانی کارشناسی ارشد ناپیوسته انگل شناسی پزشکی

 

کد درس	نام درس	تعداد واحد	ساعت			پیش نیاز
			نظری	عملی	جمع
01	انگل شناسی پزشکی مقدماتی	3	34	34	68	-
02	بیولوژی سلولی و ملکولی	2	-	34	34
03	ایمنی شناسی (1)	2	-	34	34
04	قارچ شناسی پزشکی مقدماتی	2	34	17	51
05	بیوشیمی بالینی	2	34	17	51
06	هماتولوژی	2	34	17	51
07	ژنتیک عمومی	2	-	34	34
08	سیستم های اطلاع رسانی پزشکی *	1	17	9	26
جمع		16	153	196	349

 

* گذراندن این درس برای کلیه دانشجویان الزامی است.

 

 

ب) دروس اختصاصی اختیاری دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته انگل شناسی پزشکی

 

کد درس	نام درس	تعداد واحد	ساعت			پیش نیاز
			نظری	عملی	جمع
09	اصول اپیدمیولوژی	2	-	34	34
10	اصول خدمات بهداشتی	2	-	34	34
11	اکولوژی انسانی	2	-	34	34
12	روش تحقیق در علوم بهداشتی	2	34	17	51	01
13	استفاده از کامپیوتر در آنالیز داده‌های بهداشتی	2	34	17	51
14	حشره شناسی پزشکی	3	34	34	272
جمع		13	102	170	272

 

تبصره: انتخاب 6 واحد از دروس اختصاصی برای هر دانشجو با نظر اساتید راهنما الزامی می‌باشد.

 

ج) دروس اختصاصی الزامی دوره کارشناسی ارشد ناپیوسته انگل شناسی پزشکی

 

کد درس	نام درس	تعداد واحد	ساعت			پیش نیاز
			نظری	عملی	جمع
15	ایمنی شناسی (2)	2	34	17	51	03 و 05
16	روشهای آمار حیاتی	3	-	51	51
17	حیوانات آزمایشگاهی و محیط‌های کشت و نگهداری انگل‌ها	2	34	17	51
18	تک یاخته شناسی (1)	2	34	17	51	01
19	کرم شناسی (1)	2	34	17	51	01
20	تک یاخته شناسی (2)	2	34	17	51	18
21	کرم شناسی (2)	2	34	17	51	19
22	اپیدمیولوژی - اصول پیشگیری و مبارزه با بیماریهای انگلی	2	-	34	34	09 و 14 و 18 و 19 و 20 و 21
23	کارورزی *	2	136	-	136	18 و 19 و 20 و 21
24	سمینار	1
جمع		20	340	187	527

 

* کارورزی در زمینه تشخیص آزمایشگاهی بیماریهای انگلی در آزمایشگاههای انگل‌شناسی - کرم شناسی، آزمایشگاههای تشخیص طبی بیمارستانی و مراکز تحقیقاتی جمعاً به مدت چهار هفته.